Ο Κυριάκος Μάτσης γεννήθηκε στο Παλαιχώρι της επαρχίας Λευκωσίας, στις 23 Ιανουαρίου 1926. Μετά την αποφοίτησή του από το δημοτικό σχολείο του χωριού του, πηγαίνει στο Γυμνάσιο Αμμοχώστου, όπου διακρίνεται για την πνευματική και εθνική του δράση. Αργότερα φοίτησε στην Γεωπονική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου ανέπτυξε μεγάλη δράση και διακήρυττε και ενημέρωνε ολόκληρο τον ελληνισμό για την Κύπρο. Χάρη στο ρητορικό του λόγο τον αποκαλεί ο Γ. Παπανδρέου «το αηδόνι της Κύπρου» όταν τον ακούει να μιλά με τόσο πάθος σε κάποια φοιτητική εκδήλωση για το πρόβλημα της Κύπρου.
1η Απριλίου 1955 αρχίζει ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. Το 1956 ιδρύει την Εθνική Φοιτητική Ένωση Κυπρίων Θεσσαλονίκης (Ε.Φ.Ε.Κ), παρόλο που ήταν ήδη ενταγμένος στην Ε.Ο.Κ.Α δείχνοντας την προσπάθεια να προωθήσει των αγώνα για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα σε ολόκληρο τον ελληνισμό. Με την έναρξη του Εθνικό-Απελευθερωτικού αγώνα γράφει ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας Διγενής στα απομνημονεύματά του:
«Ο Μάτσης εκ των πρώτων κατετάγη εις την Οργάνωσιν. Στρατιώτης του καθήκοντος, αγνός και τίμιος, υπόδειγμα, εις τους υφισταμένους του εμψυχωτής, εισήλθεν εις τον αγώνα με την φλόγα της αυτοθυσίας και την δίψαν να επιτελέσει έργον μεγάλο».
Στις 9 Ιανουαρίου 1956 συλλαμβάνεται από τους άγγλους αποικιοκράτες, με την κατηγορία ότι ανήκει στην ΕΟΚΑ και τον αποστέλλουν στα ανακλητήρια της Ομορφίτας. Ο Μάτσης αρνείται να τους δώσει οποιαδήποτε πληροφορία για την οργάνωση γι’ αυτό τον απομονώνουν και θα υποστεί τα φρικτότερα των βασανιστηρίων : Χτυπήματα, αϋπνία, ηλεκτροσόκ, επί εικοσιτετραώρου βάσεως ανακρίσεις. Η ψυχή του όμως σε καμιά περίπτωση δεν λυγίζει. Απελπισμένοι οι απάνθρωποι βασανιστές μη έχοντας άλλη επιλογή προσπαθούν να τον εξαγοράσουν. Ο Στρατηγός Χάρντινγκ του προσφέρει το μυθικό ποσό για την εποχή του μισού εκατομμυρίου λιρών για να καταδώσει τον Διγενή. Ο Κυριάκος Μάτσης όμως δίνει μαθήματα αγωνιστικότητας, αρετής και αξιοπρέπειας και κτυπώντας την γροθιά του στο τραπέζι βροντοφωνάζει κατάμουτρα στον στυγνό αποικιοκράτη :
«Εξοχότατε, ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής. Λυπούμαι, διότι με έχετε προσβάλει με την πρότασή σας».
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1956, ο Κυριάκος Μάτσης δραπετεύει και διορίζεται Τομεάρχης της επαρχίας Κερύνειας. Στις 19 Νοεμβρίου του 1958 ο Μάτσης, ύστερα από προδοσία, βρισκόταν στο καταφύγιό του, περικυκλωμένος από Άγγλους στρατιώτες. Τελευταία πράξη, της αέναης πάλης του Κυριάκου Μάτση ήταν όταν μέσα από το κρησφύγετό του στο Δίκωμο, βροντοφώναξε στη μία και τριάντα το μεσημέρι της 19ης Νοεμβρίου 1958: «Όχι. Δεν παραδίδομαι. Αν θα βγω, θα βγω πυροβολώντας».
Τρία πράγματα σκέφτηκε να κάνει: να κάψει τα έγγραφα της ΕΟΚΑ, να διώξει τους δύο συντρόφους του και να γεμίσει το όπλο του. Οι Άγγλοι αν και πολύ περισσότεροι φοβήθηκαν και προτίμησαν τη σιγουριά της ρίψης χειροβομβίδων. Ο Μάτσηςεκείτετο διαμελισμένος από την έκρηξη της χειροβομβίδας στο μικρό του κρησφύγετο, αλλά η ψυχή του είχε βρει τη θέση της στο πάνθεον των ηρώων.
Ήταν έτοιμος από καιρό. Ήθελε με όλη του την ψυχή να δώσει την ζωή του για την πατρίδα. Πίστευε σε αξίες και ιδανικά και δεν αναλωνόταν σε υλικές απολαύσεις της ζωής. Είχε προβλέψει τον θάνατό του στα γράμματά του, τον είχε καταγράψει με τόση σιγουριά στο ημερολόγιό του. Έντεκα μήνες πριν από το πέρασμα τού Μάτση στην αθανασία, σε επιστολή προς τους γονείς του, φανερώνει το πώς θα αντιμετώπιζε το τελευταίο προσκλητήριο της πατρίδος:
«Πιστεύουμε ότι κάθε θυσία μας δεν πηγαίνει άδικα και εσείς να είστε περήφανοι για μας. Αν ο καλός Θεός μας επιφυλάσσει την λαμπράν τύχη να δώσωμεν την ζωήν μας για την πατρίδα, τότε η χαρά σας πρέπει να είναι απέραντη. Δεν ξέρω αν μπορεί να ονειρευτεί ένας άνθρωπος καλύτερη τύχη από αυτήν. Και δεν μπορώ να σκεφθώ γονείς που να είναι πιο περήφανοι παρά για τα παιδιά τους που έπεσαν για την πατρίδα».
Ο Μάτσης υπήρξε λαμπρός επαναστάτης και πιστός στο σκοπό του Αγώνα που διεξήγαγε, την Απελευθέρωση-Αυτοδιάθεση και ένωση της Κύπρου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Πολλοί είναι αυτοί που καταχραστήκανε το όνομά του. Ο θάνατός του δείχνει ότι θυσιάστηκε μόνον δια την Ελλάδαν και την Ένωσιν κι όχι για να χρησιμοποιεί κανείς σήμερα το όνομά του σε μεγαλόστομες διακηρύξεις.
Αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και αθάνατος στις μνήμες όλων μας.
Γραφείο τύπου
Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης
Π.Ε.Ο.Φ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 