Easter Rising

Στις 24 Απριλίου 1916, ανήμερα της Μεγάλης Δευτέρας των καθολικών, ξεσπά η πρώτη καταγεγραμμένη εξέγερση των Ιρλανδών κατά της Βρετανικής Αποικιοκρατίας. Η εξέγερση έμεινε γνωστή στην ιστορία ως Εξέγερση του Πάσχα (Easter Rising). Ο Ιρλανδός ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κινήματος της Ιρλανδίας, ηγέτης του Ιρλανδικού Στρατού των Πολιτών (Irish Citizens Army) James Connoly, ήταν ο στρατιωτικός ηγέτης της Επανάστασης και έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους μεγαλύτερους Ήρωες της Ιρλανδικής ιστορίας. Το Easter Rising κράτησε για 6 μόλις μέρες, αφού λόγω έλλειψης οπλισμού και των υπεράριθμων βρετανικών δυνάμεων αναγκάστηκαν να παραδοθούν στις 29 Απριλίου 1916 στις Βρετανικές κατοχικές δυνάμεις. Σκοποί του Κινήματος ήταν απλοί και αγνοί. Ζήτησαν το αναφαίρετο δικαίωμα των λαών στην Αυτοδιάθεση, αφού ήθελαν μια ενωμένη Ιρλανδία που δεν θα είναι κάτω από τη κατοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το κίνημα, προτού ξεκινήσει τη δράση του, ζήτησε βοήθεια από τη Γερμανία. Αυτή αποδέχτηκε να στείλει ένα πλοίο γεμάτο με όπλα και εκρηκτικές ύλες, κυρίως για να κτυπήσει το Ηνωμένο Βασίλειο, αφού βρίσκονταν στα μέσα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το πλοίο όμως πιάστηκε στις 22 Απριλίου από τις Βρετανικές Αρχές, δύο μέρες πριν την έναρξη του Αγώνα των Ιρλανδών και τα όπλα κατασχέθηκαν. Οι ηγέτες του κινήματος αποφάσισαν να προχωρήσουν στην έναρξη του Εθνικοαπελευθερωτικού τους Αγώνα παρ’ όλες τις δυσκολίες που τους προέκυψαν. Μπορεί να γνώριζαν πως θα ήταν πολύ δύσκολες οι συνθήκες, αφού θα πάλευαν με λιγοστά όπλα, όμως είχαν για σύμμαχο την αστείρευτη θέληση τους για Ελευθερία.

Με μόλις δύο χιλιάδες άτομα περίπου από την παραστρατιωτική οργάνωση Ιρλανδική Δημοκρατική Αδελφότητα, μέλη των Ιρλανδών Εθελοντών, από τον Ιρλανδικό Στρατό των Πολιτών και από την Cumann na mBan, που ήταν Ιρλανδική γυναικεία παραστρατιωτική οργάνωση, ξεκίνησαν αυτό το πολύ δύσκολο έργο που τους ανατέθηκε. Ο Αγώνας ξεκίνησε στο Δουβλίνο και αρχικός στόχος ήταν η κατάληψη σημαντικών κτηρίων με σκοπό την αποκοπή βοήθειας από τη Βρετανία.

Αρχικά, κατέλαβαν το Γενικό Ταχυδρομείο στο οποίο ανέγειραν δύο Ιρλανδικές σημαίες της Δημοκρατίας και ακολούθως ο Ιρλανδός πολιτικός Patrick Pearse, αναφώνησε τη Διακήρυξη της Ιρλανδικής Δημοκρατίας, στην οποία αποκαλούνταν ως «Προσωρινή Κυβέρνηση της Ιρλανδικής Δημοκρατίας», όνομα από το οποίο προέκυψε αργότερα ο «Προσωρινός Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός». Επίσης, προκηρύξεις κολλήθηκαν στους τοίχους, ενώ μοιράζονταν και στον κόσμο από μικρά παιδιά, νεολαία των Ιρλανδών Εθελοντών.

Έγινε μια προσπάθεια να καταλάβουν το Κάστρο του Δουβλίνου και εκεί έπεσε ένας Βρετανός αστυνομικός, που προσπάθησε να τους σταματήσει. Ήταν επίσημα ο πρώτος νεκρός της Επανάστασης. Οι Επαναστάτες ήταν πολύ περισσότεροι από τους φρουρούς του κάστρου, αλλά μετά από αναληθείς πληροφορίες πως το κάστρο ήταν βαριά φρουρούμενο και μετά από μερικούς πυροβολισμούς που έπεσαν, οι Επαναστάτες εγκατέλειψαν γρήγορα το σχέδιο κατάληψης του κάστρου, καθώς λανθασμένα θεώρησαν πως δεν μπορούσαν να το καταλάβουν και επέστρεψαν στο Δημαρχείο της πόλης που είχαν ήδη καταλάβει.

Λόγω του ότι δεν κατέλαβαν όλα τα κύρια λιμάνια και σιδηροδρομικούς σταθμούς της πόλης, η τελική κάθοδος των Βρετανών ήταν αναπόφευκτη. Έτσι, την Τρίτη 26 Απριλίου διατάχθηκε στρατιωτικός νόμος στην Ιρλανδία από τον «Άρχοντα» της Ιρλανδίας και κατέφθασε στην πόλη ο Ταξίαρχος William Lowe με μόλις 1269 στρατιώτες, θεωρώντας πως η καταστολή της Επανάστασης θα ήταν πολύ εύκολη. Μια ομάδα Βρετανών κατέλαβε δύο ψηλές πολυκατοικίες δίπλα από μία στρατηγικής σημασίας περιοχή του Δουβλίνου και με αυτόματα όπλα και βαρύ πυροβολικό έπιασε απροετοίμαστους τους Ιρλανδούς, οι οποίοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας πέρασε ο Patrick Pearse με μικρή συνοδεία και μίλησε σε ένα μεγάλο πλήθος λαού καλώντας τους να στηρίξουν την Επανάσταση.

Την Τετάρτη το απόγευμα, οι Βρετανοί συνέλαβαν διάφορους Ιρλανδούς λόγιους της εποχής που προσπάθησαν να σταματήσουν τον πόλεμο και το επόμενο πρωί, τους εκτέλεσαν χωρίς προφανή λόγο. Την Πέμπτη κτυπήθηκε στο γόνατο ο James Connoly, αλλά με τεράστια ανδρεία αποφάσισε να συνεχίσει να ηγείται, μη μπορώντας να περπατήσει. Την Παρασκευή, κατέφθασε ο Βρετανός Στρατηγός John Maxwell με 16 χιλιάδες στρατεύματα και ξεκίνησε να βομβαρδίζει παντού το Δουβλίνο, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί Επαναστάτες αλλά και άμαχοι, με τους πρώτους να υποχωρούν σε ένα από τα τελευταία στρατηγικά οχυρά τους. Κατά την υποχώρηση, σκοτώθηκε ο The’ ORahilly, ο μοναδικός Ιρλανδός ηγέτης που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.

Το Σάββατο, ενώ οι Επαναστάτες ετοίμαζαν έξοδο με πυρά για να καταλάβουν καινούρια θέση, ο Patrick Pearse αποφάσισε πως το μόνο που θα κατάφερνε ήταν να σκοτωθούν περισσότεροι απλοί πολίτες και αποφάσισε μαζί με τους υπόλοιπους αρχηγούς να παραδοθούν χωρίς όρους. Το κείμενο παράδοσης έλεγε: «Με σκοπό να αποτρέψουμε την περαιτέρω σφαγή των κατοίκων του Δουβλίνου και την ελπίδα να σώσουμε τη ζωή των πιστών ακόλουθων μας, τώρα ανέλπιδοι και περικυκλωμένοι, τα μέλη της Προσωρινής Κυβέρνησης, αποφάσισαν την χωρίς όρους παράδοση για να σταματήσουν οι εχθροπραξίες». Αμέσως μετά την παράδοση, ο John Maxwell διορίστηκε προσωρινά Κυβερνήτης της Ιρλανδίας και μια σειρά από συλλήψεις και εκτελέσεις μόλις είχαν ξεκινήσει με διαταγές του ιδίου.

Μέσα σε 10 μέρες είχαν εκτελεστεί 14 ηγέτες του Κινήματος στη στρατιωτική φυλακή Kilmainham Gaol, με πρώτο τον προσωρινό ηγέτη της Ιρλανδίας, Patrick Pearse και τελευταίο τον στρατιωτικό αρχηγό του Κινήματος, James Connoly, στις 12 Μαΐου 1916 που εκτελέστηκε ενώ ήταν ανήμπορος να περπατήσει. Οι μόνοι ηγέτες που τους χαρίστηκε η ζωή ήταν η Constance Markievicz, αρχηγός της Cumann na mBan, που ζήτησε η ίδια να φυλακιστεί μαζί με τους συναγωνιστές της και της χαρίστηκαν επειδή ήταν γυναίκα και ο Eamon De Valera, που έζησε λόγω της Αμερικανικής του υπηκοότητας.

Η θυσία αυτών των ανθρώπων δεν έγινε χωρίς λόγο. Ήταν η μαγιά που μπόλιασε το αίμα των Ιρλανδών για να τους υπενθυμίσει πως είναι υπό κατοχή. Η Ελευθερία είναι ένα ιδανικό που δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς Αγώνες. Οι Ήρωες αυτοί, ανακηρύχτηκαν μάρτυρες από το, μετέπειτα Ελεύθερο Ιρλανδικό Κράτος. Αν δεν αποφάσιζαν αυτοί οι νέοι άνθρωποι, εκείνη τη Δευτέρα του Πάσχα να επαναστατήσουν, απέναντι στην τεράστια Βρετανική Αυτοκρατορία, η Ιρλανδική Δημοκρατία πολύ πιθανόν να μην υπήρχε ποτέ. Το Easter Rising θεωρείται πρόδρομος του Ιρλανδικού Αγώνα για Ανεξαρτησία που ξεκίνησε στις 21 Ιανουαρίου 1919, τρία σχεδόν χρόνια μετά.

Εμείς, ως νέοι με βαθιά ριζωμένα μέσα μας τα ιδανικά της Ελευθερίας και με συμπόνια για όλους τους λαούς που δεινοπαθούν, επιζητώντας το δικαίωμα της Αυτοδιάθεσης, τιμούμε τους ήρωες που πέθαναν με σκοπό να δουν την πατρίδα τους ελεύθερη. Από τον βρετανικό ζυγό υποφέραμε και εμείς και ακόμα υποφέρουμε. Οι εκτελέσεις, οι δολοφονίες απλών πολιτών, τα βασανιστήρια είναι βαρβαρότητες γνώριμες στον Ελληνισμό της Κύπρου. Οπότε, εμείς οφείλουμε να σεβόμαστε όσους έπεσαν για την Ελευθερία της πατρίδας τους και για να αντιμετωπίσουν την καταπίεση που επιδέχονταν από τους Βρετανούς.

«Οι άνθρωποι πεθαίνουν, οι Ιδέες ποτέ.»

Γραφείο Τύπου
Π.Ε.Ο.Φ Θεσσαλονίκης